Suður Kórea - Bibimbap

Suður-Kórea er land í Austur-Asíu sem á landamæri að Norður-Kóreu. Höfuðborg landsins heitir Seúl og í landinu búa rúmlega 51 milljón manns á svæði sem er nánast jafn stórt og Ísland. Suður-Kórea er töluvert þéttbyggðari en Ísland. Þar búa um 507 manns á hvern ferkílómetra á meðan hér eru 3,2. Þar til árið 1948 voru Norður- og Suður-Kórea sama landið, Kórea. Fyrir utan hersetu Japana árin 1919-1945 var Kórea sjálfstætt ríki frá 7. öld f.kr. og allt til dagsins í dag. Suður-Kórea er í dag þróað lýðræðisríki sem býður þegnum sínum upp á ákaflega góð lífskjör og mestan jöfnuð meðal íbúa (lægsta gini-stuðul í heimi). Opinber tungumál Suður-Kóreu er kóreska og kóreska táknmálið og flestir íbúanna standa utan trúfélaga.

Suður-Kórea hefur mjög sérstaka menningu. Hún er vissulega mjög lík norður-kóreskri en löndin hafa þróast frá hvort öðru í þessi 70 ár frá því þau voru aðskilin. Suður-Kórea er í dag leiðandi í framleiðslu á ýmsu afþreyingarefni í Austur-Asíu, sérstaklega í popptónlist (K-pop) og sápuóperum (K-drama) og öðrum sjónvarpsþáttum. Eflaust man einhver eftir „Gangnam Style“ með PSY sem varð mjög vinsælt um allan heim árið 2012. Þá er Suður-Kórea einnig þekkt fyrir tækninýjungar og framleiðslu. Samsung og LG eru meðal þekktra kóreskra tæknifyrirtækja.

Matarmenning Suður-Kóreu er mjög sérstæð. Maturinn í Suður-Kóreu byggist að mestu á hrísgrjónum, grænmeti, sjávarfangi og kjöti. Hvert hérað setur sinn svip á matinn en almennt eru sesamolía, sojasósa, doenjang (gerjað baunamauk), hvítlaukur, engifer, chiliflögur, gochujang (gerjað chilimauk) og napakál mikið notuð hráefni í matargerðinni. Auk þess ber að nefna kimchi og núðlur, sem einnig eru mjög vinsæl hráefni. Mikil drykkjumenning er í Suður-Kóreu og fólk drekkur að jafnaði rúmlega 12 lítra á ári af áfengi (á Íslandi er talan 7,1). Drykkjumenning Suður-Kóreu er þó allt önnur en á Íslandi og alls kyns hefðir og venjur eru í kringum hana. Sömuleiðis voru ýmsir siðir þegar kemur að borðhaldi í Suður-Kóreu. Áður fyrr byrjaði alltaf elsti karlinn að fá sér á diskinn en konur borðuðu í öðru herbergi. Máltíðir voru hljóðlátar og yngsta kynslóðin fékk síðust að borða en mátti heldur ekki klára fyrr en sá elsti var búinn. Fæstir fara eftir þessum reglum enn í dag. 

Rétturinn sem ég ákvað að gera frá Suður-Kóreu nefnist Bibimbap og er mjög vinsæll þar í landi enda yfirleitt gerður úr afgöngum eða því sem finnst í ísskápnum þann daginn. 

Bibimbap

fyrir 4

Kjötið

100 g nautahakk

1 msk sojasósa

1 msk sesamolía

1 tsk sæta (má sleppa)

1/4 tsk saxaður hvítlaukur

Grænmetið

spínat

250 g spínat

1 tsk vorlaukur, smátt saxaður

1/2 tsk hvítlaukur, smátt saxaður

1/4 tsk salt

1 tsk sesamfræ

1 msk sesamolía

baunaspírur

350 g baunaspírur

1 tsk vorlaukur, smátt saxaður

1/2 tsk hvítlaukur, smátt saxaður

1/2 tsk salt

1 tsk sesamfræ

1 msk sesamolía

annað

100 g shiitake sveppir 

120g gulrætur

1/2 tsk salt

1 haus brokkolí

4 egg

Olía

Þari

Bibimbapsósa

2 msk gochujang

1 msk sesamolía

1 msk sæta (t.d. sukrin gold)

1 msk vatn

1 msk sesamfræ

1 tsk edik (t.d. hvítvíns- eða eplaedik)

1 tsk hvítlaukur, smátt saxaður

Þessi réttur er samsettur úr mörgum smærri „réttum“ eða einingum sem eru eldaðar sér. 

Kjöt: marínerið hakkið í sojasósu, sesamolíu, sykri og hvítlauk í hálftíma áður en það er svo steikt á pönnu.

Spínat: steikið spínat á pönnu ásamt hvítlauk og vorlauk í sesamolíu. Bætið sesamfræjum út á og saltið.

Baunaspírur: Snöggsjóðið baunaspírur og steikið þær svo á pönnu í sesamolíu. Bætið vorlauk, hvítlauk og sesamfræjum út á. Saltið. 

Sveppir: Skerið sveppina í sneiðar og steikið upp úr olíu og saltið eftir smekk. 

Gulrætur: Skerið gulræturnar í „julienne“. Snöggsteikið í smá olíu á pönnu og saltið eftir smekk. 

Brokkolígrjón: Setjið brokkolí í blandara eða matvinnsluvél og búið til „grjón“. Setjið grjónin í pott og sjóðið í 2-3 mínútur. Óþarfi að salta. 

Egg: Steikið egg alveg í lokin til að setja ofan á allt í skálinni. 

Þari: Skerið þarann í mjóa strimla. 

Sósa: Blandið öllu saman. Gochujang er erfitt að nálgast á Íslandi og því er hægt að nota t.d. sambal olek en það er samt ekki það sama. 

Þetta var ótrúlega góður réttur. Það var reyndar aðeins flóknara að elda hann en ég hélt en hann var alveg þess virði! Hér mætti alveg leika sér aðeins með þetta "concept" og breyta hráefninu í það sem maður vill. Þetta er víst mikið notað í Suður-Kóreu til að klára restar úr ísskápnum. Mæli hiklaust með þessum rétti. 

Þá eru 59 af 198 löndum búin. Næsta stopp er Írak!

Afríka: 16 af 54 (29%)

Asía: 8 af 49 (16%)

Evrópa: 16 af 46 (34%)

Eyjaálfa: 8 af 14 (57%)

Norður Ameríka: 7 af 23 (30%)

Suður Ameríka: 4 af 12 (33%)

Samtals: 59 af 198 (29,8%)